pracuj nad swoją niepewnością. Możesz być gotowy, aby ruszyć dalej, ale pewne rzeczy z przeszłości mogą sprawić, że poczujesz się niepewnie. Może to spowodować, że będziesz z mężem monitorować jego działania. Możesz mieć pozytywne intencje, ale twoje działania mogą mieć negatywny wpływ, a Twojemu mężowi może się to
Jeśli miałbym się podjąć odpowiedzi na powyższe pytanie jednym zdaniem to: granica między asertywnością a agresją zawiera się w odpowiedzialności. Wiem, brzmi dziwnie i tajemniczo. Poniżej w kilku zdaniach postaram się opowiedzieć dlaczego tak może być. Asertywność i agresja – charakterystyka pojęć Asertywność i agresja to dwa zupełnie odmienne sposoby komunikowania tego, co myślisz, czujesz, co Ci się nie podoba a co przeszkadza. Postawy, jakie przyjmujesz w stosunku do innych ludzi wzbudzają różne reakcje. Być może, w odpowiedzi na czyjeś zachowanie automatycznie, niemalże odruchowo reagujesz złością, próbując się obronić lub zawalczyć o własne prawa? Dzieje się tak wtedy, kiedy masz poczucie, że Twoje granice zostały naruszone – Twój wewnętrzny spokój został naruszony. Postawa agresywna Przykłady postawy agresywnej: w sklepie ktoś stojący w kolejce za nami, w opryskliwy sposób skrytykuje, że np. “za wolno robimy zakupy”, “jesteśmy ślamazarni” itp. podczas domowej sprzeczki jedno zarzuca drugiemu: “nie umiesz podejmować decyzji”, “zawsze utrudniasz” , “do niczego się nie nadajesz” itp. Takie zachowania mogą prowadzić do niżej opisanych sposobów reagowania: Ucieczka W przedstawionych powyżej przykładach możemy zareagować na różne sposoby. Każdy człowiek ma wyuczony, preferowany typ reakcji na rozmaite sytuacje. Taki rodzaj preferowanej reakcji jest automatyczny i najczęściej uruchamiany niemal natychmiastowo bez zbędnej refleksji, lub analizy. Po prostu wybieramy utarte ścieżki. Często nie zastanawiamy się, co moglibyśmy zrobić w odrębny spsoób, żeby w danej sytuacji poczuć się inaczej np.: bezpieczniej. Sytuacje konfliktowe mogą się przerodzić w wielką kłótnię, która dostarczy nam różnych negatywnych doświadczeń emocjonalnych: złości, lęku, żalu, smutku, poczucia winy. W takich warunkach raczej niemożliwym jest znalezienie konstruktywnego rozwiązania konfliktu. Jedną ze strategii radzenia sobie z konfliktami jest ich unikanie – swoista ucieczka przed problemem, lub osobą i jej zachowaniem. Możemy odczuwać lęk przed konfrontacją, która obarczona jest koniecznością rezygnacji z komfortu, spokoju i bezpieczeństwa. Ów spokój i bezpieczeństwo bywa bardzo pozorne. Jest to często paradoks, bo w sytuacji w której poddajemy się bez walki często uruchamiamy, lub potwierdzamy swoją negatywną samoocenę; np.: “jestem za słaby żeby się przeciwstawić”, “nie mam tyle odwagi”, “jestem tchórzem”. Przeżywając porażkę możemy czuć złość na siebie i pielęgnować przekonanie, że nie potrafimy zareagować – powiedzieć „stop”. Boimy się, że ta druga osoba będzie dalej atakować i nie poradzimy sobie w tej potyczce. W ten sposób budujemy lub potwierdzamy wewnętrzny obraz siebie i napędzamy mechanizm – swoisty zaklęty krąg: Boję się zareagować → Myślę, że jestem do niczego i że sobie nie poradzę → Czuję lęk → Unikam sytuacji→ Uciekam → Następnym razem też boję się zareagować, bo ucieczką wzmacniam swój lęk (przecież bym nie uciekał, gdyby nie było się czego bać) → Myślę, że jestem do niczego i że sobie nie poradzę → Boję się zareagować → Czuję lęk → itd.… W tym też miejscu zachęcam do autorefleksji na temat tego jak my, oraz inni mogą się poczuć w danej sytuacji; tj.: w trakcie trwania kłótni, oraz po jej zakończeniu. Zanurzając się w głąb swoich emocji możemy dokonać swoistego monitoringu: jak ja się czuję, co ja robię, czemu to służy, oraz jak się będę czuł jeśli podejmę różne działania. Warto szczególnie zadać sobie pytanie, jak chciałbym się czuć i jak może czuć się druga osoba pod wpływem mojego zachowania. Niech za przykład posłuży sytuacja, w której się bardzo zdenerwowałem i postanowiłem nakrzyczeć na kogoś, żeby wpłynąć na jego zachowanie. W tym przypadku towarzyszy mi emocja złości. Mogę sprawdzić czy jeśli nakrzyczę na drugą osobę: jak ona zareaguje i co poczuje. Wystarczy tylko, że spróbuję wyobrazić siebie na jej miejscu. Jeśli zareaguje podobnie jak ja: krzykiem, to czy nie stanie się tak, że moja złość wzrośnie? A może dodatkowo pojawi się lęk – strach przed agresją słowną. Jeśli tak to czy mój stan emocjonalny jest dla mnie dobry, czy w ten sposób czuję spokój i ulgę. Jeśli nie, to może warto zrobić coś innego niż krzyczeć? Co mogę zrobić? Atak Może być też tak, że elokwentną, ale obraźliwą frazą dokonamy (publicznego) nokautu oponenta. Wynosząc oprócz poczucia wyższości i górowania nad pokonanym, poczucie winy i kaca moralnego. Oczywiście może być tak, że to my jesteśmy osobą która prowokuje innych; np.: ponagla innych w kolejce w sklepie. Czekamy z poczuciem krzywdy, że przez czyjąś opieszałość i ślamazarność gdzieś się spóźnimy. Postanawiamy zaatakować, żeby wywrzeć wpływ na czyjeś zachowanie. Często jednak się okazuje, że taka postawa nie przynosi zamierzonego efektu, a wręcz odwrotnie. Zaatakowany człowiek będzie się bronił, lub stawiał opór. Tak czy inaczej czas stania w kolejce może się wydłużyć. Tym samym spowodować w nas eskalację złości i poczucia bezsilności. Jak również wywołać poczucie winy i wstydu za doprowadzenie do niepotrzebnej kłótni. Zapętlenie w złości – kiedy złość dominuje w życiu Przeżywanie emocji złości nie jest problemem samym w sobie. Złość to uczucie, które w codziennym funkcjonowaniu pozwala nam identyfikować sytuacje, w których zostają naruszone nasze granice oraz zakłócony nasz wewnętrzny spokój. Gdybyśmy jej nie odczuwali nie wiedzielibyśmy, czy jakieś zachowanie innych ludzi nie jest zgodne np.: z naszymi oczekiwaniami. Trudność w radzeniu sobie z przeżywaniem złości w relacji z ludźmi objawia się na etapie wyrażania tej emocji w sposób agresywny – naruszający granice komfortu. Styl wyrażania emocji, w tym złości, jest również wyuczony w procesie modelowania i socjalizacji od najmłodszych lat. Kiedy ktoś – poprzez wielokrotne zmuszanie nas do czegoś używał agresji, wywołując lęk i poczucie bezsilności, mógł nas nauczyć bezradności. Brak możliwości stawienia oporu kształtuje postawę uległą wobec innych. Uczy częstego wybierania strategii ucieczkowej (unikanie konfliktów, żeby nie narazić się na czyjąś złość). Jak również tego, że gdy samemu będziemy agresywni to wywrzemy wpływ na innych poprzez wzbudzanie w nich strachu. Ktoś coś osiągnął bo się baliśmy, a później samemu stosując agresję udaje nam się uzyskać coś od innych. Uczymy się, że to skuteczny sposób “dbania o własne prawa i granice”. W efekcie może być tak, że będziemy funkcjonować w jednej lub w drugiej skrajności. Będąc agresywnym wobec innych, lub podporządkowując się, ulegając innym w obawie przed agresją. Czyli albo przerzucając odpowiedzialność za nasze emocje na innych, lub unikając odpowiedzialności za to jak się czujemy. Złość skierowana na zewnątrz, bo to czyjaś wina, że mam źle Próbując przeforsować swoje potrzeby siłowo, można spotkać się z oporem, na którego przełamanie trzeba by poświęcić jeszcze więcej energii i wysiłku. W efekcie końcowym i tak może okazać się, że korzyści emocjonalne (zadowolenie z “wygranej”) są mniejsze niż poniesione koszty i konsekwencje emocjonalne (wyczerpanie “walką”, doświadczanie złości i lęku, bycie w gotowości do ataku i trwanie w konflikcie). Przykładem może być autorytarna i agresywna w swej postawie partnerka, która ma poczucie, że musi wymóc jakieś działania na swoim partnerze. Z czasem może czuć się unikana i odrzucana, co w efekcie też może ją złościć. Na przykład: agresywna żona/partnerka narzucająca swój gust partnerowi np. w kwestii doboru ubioru na wspólne spotkania ze znajomymi, poprzez atakowanie go: “wyglądasz jak głupek”, “masz beznadziejny gust”, lub szantaż “jak się nie przebierzesz, to ja z tobą nigdzie nie wychodzę”. W naturalny sposób jej partner może reagować przeciwnie do jej intencji – oporem, lub swoistą blokadą zachowania. Sam będzie przeżywał złość, a być może smutek, lub też poczucie winy. Jeśli uzna, że on swoim zachowaniem doprowadza ją do złości. Podsumowując: gdy jej partner będzie się buntował, to może wywołać u niej jeszcze większą złość. W efekcie może prowadzić to do pogłębienia konfliktu. Przy kolejnej podobnej sytuacji on może zdeklarować niechęć do wspólnych wyjść, lub uchylać się/unikać podobnych sytuacji. W dalszej perspektywie kobieta ta może uznać, że on nie chce spędzać z nią czasu, lub nie lubi jej znajomych. Istnieje ogromne ryzyko, że to w dalszym ciągu będzie wzbudzać w niej złość – że ona nie ma na niego wpływu, a on unieważnia jej potrzebę wspólnego spędzania czasu. Dopóki on nie nazwie tego co się dzieje, a ona nie będzie gotowa wsłuchać się w tą wersję opisu. W konsekwencji ona będzie żyła w przekonaniu, że to jego wina, że przeżywa złość do niego. Złość skierowana do środka (autoagresja), bo to moja wina, że mam źle Przekonanie, że lepiej nie narażać się na konflikty i kłótnie, często bierze się stąd, że mamy “w głowie” zbudowany pewien model konfliktu, który nam się nie podoba. Mogąc doświadczyć kłótni rodzinnych jako dziecko, w późniejszym życiu nie chcemy odtwarzać podobnych sytuacji. Nie chcemy przeżywać również przykrych emocji: lęku, złości, bezradności. Myślimy, że nie ujawniając naszych uczuć związanych z danym wydarzeniem lub osobą, unikniemy sytuacji konfliktowej, w prawdzie przenosząc konflikt do naszego wnętrza (poprzez jego przeżywanie). Kłopot polega na tym, że ładunek emocjonalny jak każda energia – w przyrodzie nie ginie. Może być tylko w coś przekształcona. Jeśli decydujemy się nie ujawniać swoich emocji to kierujemy je do środka – na siebie. Mając nie wyrażone: żal, złość, lub też bardzo pozytywne uczucia (lubienie, uznanie) możemy je przekształcić w zarzut wobec siebie. Najczęściej budujemy treści związane z oceną siebie. Przykładowo: “jeśli nie jestem w stanie powiedzieć komuś co do niego czuję, to znaczy że jestem tchórzem”, “jestem słabym człowiekiem”, albo “niegodnym miłości”, “gorszym, którego nikt nie rozumie”. Nasycone negatywną samooceną treści same w sobie są komunikatem agresywnym. Sytuacja, która nierzadko odciska swoje piętno na wielu relacjach między ludźmi to przykład, gdy mąż autorytarnie decyduje o wspólnie spędzanym czasie. Żona pomimo, że jej się to nie podoba nic nie mówi, żeby uniknąć konfliktu. On będzie się uczył, że decyduje za nią, później już w ogóle nie biorąc pod uwagę jej zdania. Ona z kolei będzie mogła się poczuć nie ważna, że jej zdanie się nie liczy (chociaż nic nie mówiła…). W efekcie może doświadczyć poczucia bycia niezrozumianą, pomijaną, ale też myśleć że jest zbyt słaba żeby walczyć o swoje potrzeby. Asertywność – remedium na agresję Postawa asertywna zakłada, że my w kontakcie z drugim człowiekiem będziemy otwarcie i wprost komunikowali co myślimy i czujemy. Pozwalamy sobie na wyrażanie swoich potrzeb i chronimy własnych praw, ale przy jednoczesnym poszanowaniu praw drugiej osoby. Wgląd – rozumienie własnych emocji Gdyby spróbować zobrazować, na czym to polega możemy odnieść się do przykładu z niecierpliwym klientem w kolejce w sklepie. Klient ten wie, że się spieszy i czuje napięcie związane z tą sytuacją. Różnica polega na tym, że zamiast atakować, czy obrażać oczekujących w kolejce może poprosić o ustąpienie pierwszeństwa, bo się spieszy. Oczywiście może się zdarzyć, że osoba poprzedzająca odmówi, gdyż też się spieszy. Wówczas asertywność zakłada poszanowanie prawa drugiego człowieka do udzielenia nam odpowiedzi negatywnej. Niezależnie od wyniku komunikatu, dochodzi do interakcji, która pozwala rozładować emocje, oraz daje szansę na zrozumienie drugiej osoby. Odzwierciedlanie – rozumienie emocji innych ludzi Ważną składową dającą przestrzeń do podejmowania prób bycia asertywnym jest wyobrażenie sobie, jak może czuć się druga osoba kiedy coś usłyszy, lub doświadczy reakcji. Można zawsze zadać sobie pytanie – jakbym chciał(a), żeby mnie inni traktowali w konkretnych sytuacjach. Następnie sprawdzanie takiej postawy w codziennym życiu – również, a zwłaszcza w relacjach z bliskimi ludźmi. Nadmierna uległość Dotyczy to również osób nadmiernie uległych i nie potrafiących odmawiać. W pewnym sensie brak asertywności wynikać może z przekonania, że jeśli nie będę spełniał(a) czyichś oczekiwań to inni nie będą mnie akceptowali. Nie będą mnie lubli. Przykładem jest uległa żona, lub uciekający przed konfrontacją klient. Człowiek tak działający może się bardzo eksploatować, być ciągle zmęczony, nie mieć czasu dla siebie. Zaś w środku przeżywać złość na siebie i innych. Wyrzucać sobie, że “nie potrafię powiedzieć stop”, lub “inni są źli, bo przerzucają na mnie wszystkie swoje sprawy”. Postawa asertywna – komunikat “ja” Postawa asertywna nie zakłada, że “musi być tak jak chcę”. Tylko, że mam prawo mówić, co chcę i wyrażać swoje potrzeby, bez naruszania potrzeb innych. Asertywny mąż, który jest zły na żonę powie: “jest mi trudno samemu podejmować decyzje”, albo “czuję złość, że jeszcze nie podjęłaś decyzji, bo czuję, że zostaję z tym sam”. Asertywny klient powie: “Przepraszam. Bardzo się śpieszę, czy mogę jakoś pomóc w pakowaniu zakupów?”, lub “Przepraszam. Bardzo się spieszę. Czy mógłby pan/pani trochę szybciej robić zakupy?”. Niezależnie od tego, czy identyfikujesz się jako osoba nadmiernie podporządkowana, czy jawnie agresywna w zachowaniu, dopiero gdy spróbujesz wziąć odpowiedzialność za swoje uczucia – czyli wyrażać na zewnątrz to co Ci się nie podoba, czego nie chcesz robić, co chcesz robić, z czego zrezygnować, a co zmienić – masz szansę uwolnić się od negatywnych emocji, czyli schodzić ze ścieżki agresji i dążyć drogą asertywności. Poczucie własnej wartości Najczęściej źródłem agresji jest niestabilna, lub niska samoocena. Aby nauczyć się być asertywnym – żyć w zgodzie ze sobą i innymi – niewystarczające będzie poznanie sztywnych technik: “mówienia stop” i “stawiania granic”. Kluczowe jest poznanie siebie. Zbudowanie na tyle pozytywnego obrazu siebie, żeby móc uznać, że “ja” jestem “w porządku” w odniesieniu do siebie i innych ludzi. Wtedy inni i otaczający świat też mogą okazać się być “w porządku” w stosunku do mnie. Więcej na temat poczucia własniej wartości pisaliśmy tutaj. Warto zacząć zmianę postawy od drobnych, codziennych spraw, a być może odkryjesz dlaczego dobrze jest być asertywnym. Specjalizuje się w terapii zaburzeń lękowych i zaburzeń nastroju, z uwzględnieniem ich w przebiegu zaburzeń osobowości. Pomaga w rozwiązywaniu problemów związanych ze stresem w pracy i wypaleniem zawodowym. Pracuje też z osobami mającymi trudność z budowaniem i utrzymaniem bliskich relacji. Czytaj więcej…
Dawaj upust emocjom. Niekiedy nie ma lepszego wyjścia niż poddanie się wzmożonym emocjom. Jeśli czujesz taką potrzebę, wypłacz się. Kolejnym sposobem na nerwy może być notowanie w dzienniku. Pisanie o rzeczach, którymi się martwisz może Ci pomóc uzyskać poczucie kontroli nad nimi i spojrzeć na nie bardziej racjonalnie.
Jakie są powody dysfunkcyjnych związków? Istnieje mnóstwo możliwych odpowiedzi. Ostatnio opisałam zjawisko braku odpowiedzialności u dorosłych ludzi. Jednak to kontinuum posiada także swoją drugą stronę, czyli nadodpowiedzialność. Żadna z nich nie jest dla nas dobra i nie służy tworzeniu zdrowej relacji. Nieodpowiedzialni ludzie oczekują, że inni zrobią coś za nich. Ludzie nadodpowiedzialni robią za dużo dla innych i próbują rozwiązywać problemy innych. Natomiast osoba zdrowo odpowiedzialna za siebie, bierze odpowiedzialność za własne życie emocjonalne bez obwiniania innych. Te kategorie odpowiedzialności dotyczą dzieci, młodzieży i dorosłych. Pewnie większość z nas słyszała o zjawisku, kiedy partner płci męskiej pozostaje dzieckiem w związku, podczas gdy jego partnerka staje się matką. Ludzie reagują na ten temat tak, jakby było to powszechne zjawisko, w które na pewno sami nie wejdą. Jednak mimo to wiele par nadal wpada w tę pułapkę, nie będąc świadomymi, że ich to właśnie spotyka. Dlaczego przyjmujemy rolę osoby nadodpowiedzialnej? Jeśli ktoś jest osobą nadmiernie odpowiedzialną, to jest całkiem prawdopodobne, że korzeni tej cechy należy szukać w dzieciństwie. Każdy z nas odczuwa pewien poziom odpowiedzialności za naszych rodziców. Uważa się, że odpowiedzialność dziecka jest silna w rodzinach, w których rodzice nie mogą lub nie biorą odpowiedzialności za siebie. Przykładowo, jeśli jeden lub oboje rodzice nie funkcjonowali w pełni zdrowo z powodu choroby, stanu emocjonalnego, konfliktu w relacji, chronicznego stresu, trudności finansowych, katastrofy naturalnej lub innych okoliczności. Nadodpowiedzialność dziecka jest również bardzo silna w przypadku rodziców, którzy nie mogli lub nie brali odpowiedzialności za swoje dzieci albo za ich relacje z dziećmi (np. rodzice byli rażąco nieuważni, emocjonalnie niedostępni, zaniedbujący lub obrażający czy też nie chronili swoich dzieci). Odwrócenie odpowiedzialności Kiedy rodzice nie mogą wziąć odpowiedniej odpowiedzialności za siebie, swoje dzieci lub relacje z dziećmi, dzieci zaczynają wierzyć, że jest to albo ich wina, albo ich obowiązek. Czują się odpowiedzialni za swoich rodziców i relacje z nimi. Przy tym odwróceniu odpowiedzialności, dzieci stają się niespokojne. Rozwijają głębokie poczucie wstydu lub poczucie winy, nieadekwatności, porażki i niskiego poczucia własnej wartości. Te uczucia mogą objawiać się jako skrajna potrzeba zadowolenia innych, niezdrowe dążenie do sukcesu i nadwrażliwość na krytykę. A nawet w postaci emocjonalnego zamknięcia czy ucieczki w nadużywanie substancji psychoaktywnych lub zachowania kompulsywne. Nadodpowiedzialność dziecka zaczyna się przejawiać w dbaniu o rodzeństwo, przejęciu roli osoby gotującej obiady, opiekowaniu się domem i rodzicem. Dziecko, które jest wychowywane w tym modelu rodzinnym, tworzy sobie dość typowe przekonania o sobie. Są to na przykład: „Rodzice zauważają mnie tylko wtedy, kiedy zaspokajam ich potrzeby emocjonalne” – dziecko może się czuć ważne tylko w momencie, kiedy ponosi odpowiedzialność za rodzica. Przez to szybko uczy się mu pomagać. „Jeżeli ja się tym nie zajmę, mój rodzic sam sobie nie poradzi” – ogromny lęk w dziecku motywuje go do działania na rzecz przejęcia kontroli i odpowiedzialności za rodzica. „Muszę robić wszystko, żeby moja matka była szczęśliwa, żeby nie narazić jej na przykrość” – dziewczynka może uwierzyć, że jest całkowicie odpowiedzialna za dobre samopoczucie matki. Może czuć się winna, kiedy matka jednak wpada w negatywny nastrój, tak jakby on miał doprowadzić do czegoś strasznego. „Nie mogę myśleć o sobie, moje potrzeby są mniej ważne” – intensywne skupienie uwagi dziecka na rodzicu może skutkować tym, że dziecko jest niezdolne do spełnienia własnych potrzeb dotyczących prostych rzeczy. Dziecko może stać się „małym dorosłym”, który po prostu zakłada i zgadza się z tym, że jego rodzic nie będzie mógł troszczyć się o jego potrzeby, że jest niewystarczająco ważny. Jako pozostałość z dzieciństwa każdy z nas czuje się odpowiedzialny za innych, tak jak to robiliśmy dla naszych rodziców. To poczucie odpowiedzialności jest najbardziej intensywne w naszych najbardziej intymnych związkach. Możemy na przykład poślubić tylko kogoś, za kogo możemy czuć się odpowiedzialne tak jak za rodziców. Dziewczynka dorasta z przekonaniem o konieczności dbania o innych oraz z negatywnymi przekonaniami o sobie: o swojej niskiej wartości oraz nieważności. Także w swoim dorosłym życiu będzie musiała zaprzeczyć własnym potrzebom na rzecz dbania o innych. To jedyny znany przez nią sposób na bycie wystarczająco dobrą i ważną. Jest nauczona, że jest to jedyna droga, aby minimalizować lub eliminować konflikty, krytykę, odrzucenie i rozczarowanie. Robi to, co często jest bardzo dobre, ale niestety jest wykonywane z niewłaściwych powodów. Na czym polega nadodpowiedzialność w małżeństwie? Kiedy nasze poczucie odpowiedzialności za innych jest bardzo wysokie, nasza odpowiedzialność za związek jest równie wysoka. Wówczas czujemy się nadmiernie odpowiedzialni za współmałżonka i równie niedostatecznie odpowiedzialni za siebie. Dla przykładu: nadmierna odpowiedzialność żony za męża oznacza nieustanne przejmowanie się nim. Mówienie o jego potrzebach i problemach. Pośredniczenie np. w konflikcie z teściową czy dziećmi lub usprawiedliwianie go. Żona zaczyna monitorować męża, sprawdza co robi, zaczyna planować mu czas. Tłumaczy go, a nawet podpowiada co mąż powinien powiedzieć lub jak zareagować w jego trudnej sytuacji np. w pracy. Jest odpowiedzialna za to co on czuje (za jego szczęście, gniew czy depresję) lub jak się zachowuje (za jego picie alkoholu, sukcesy, porażki lub nawet głupie gadanie). Jednym słowem traktuje męża jako kolejne swoje dziecko, którym trzeba się zaopiekować, bo sam sobie nie poradzi. Jednocześnie niedostateczna odpowiedzialność za siebie samą nie pozwala jej mówić o tym, co jest dla niej samej ważne. Nie jest w stanie prosić o to, czego potrzebuje lub pragnie. Nie chcąc obciążać lub przeszkadzać innym swoimi uczuciami i pragnieniami. Może mieć poczucie, że nie żyje swoim życiem, że bardzo jest jej mało w tym związku. Jednocześnie kompensując sobie to życiem w świetle wzorowej żony i matki, opiekującej się wszystkimi, kontrolującej sytuację. Żona wyprzedza potrzeby męża Poczucie bycia jedynym, który może zrozumieć i rozwiązać problemy innych ludzi może się rozwijać. Dorosła kobieta może automatycznie zacząć próbować rozwiązywać codzienne problemy innych ludzi, w tym męża. Jakby w pewien sposób była przekonana, że jest to od niej oczekiwane. Wielu mężczyznom pasuje taka rola. Pojawia się jednak tutaj pewna pułapka. Nie mając kontaktu ze swoimi potrzebami bardzo trudno jest nam trafnie zdefiniować potrzeby drugiej osoby. Stąd żona będąc przekonaną, że robi wszystko dla swojego męża czego on potrzebuje dziwi się, że nie otrzymuje od niego wystarczającej ilości docenienia i podziękowania. Otóż z wysokim prawdopodobieństwem to co w przekonaniu żony było wychodzeniem naprzeciw potrzebom męża może zupełnie mijać się z tym, czego on faktycznie potrzebuje. Jak łatwo można się domyślić powoduje to ogromną frustrację obu stron. Frustracja i wypalenie się żony Nadodpowiedzialne osoby doświadczają często uczucia wypalenia, ponieważ mogą nigdy nie poczuć, że zrobiły wystarczająco dużo lub były wystarczająco odpowiedzialne. Nie są w stanie skupić się na sobie lub zadbać o siebie. Zawsze trzeba opiekować się kimś innym, ponieważ tylko dzięki temu czują się adekwatne i ważne. Jednak nigdy nie uda się tego dokonać w 100%. Osoba nadmiernie odpowiedzialna nękana jest przez zwątpienie lub poczucie winy. Jak przestać być nadmiernie odpowiedzialną? Recepta może się wydawać banalnie prosta – przestać brać odpowiedzialność za innych :) Oczywiście zdecydowanie łatwiej jest powiedzieć aniżeli wykonać. A jest to głównie związane z emocjonalnym przywiązaniem do przekonania, że tylko w taki sposób mogę być wystarczająco ważna, dobra i potrzebna. Nad tymi przekonaniami pracujemy na psychoterapii, budując poczucie własnej wartości. Przestań wykonywać zadania należące do innych. Bez względu na to, jak bardzo jest to trudne. Musisz przestać robić rzeczy dla innych tylko dlatego, że jest to dla ciebie „łatwiejsze”, nie zrobią tego „dobrze” lub po prostu „pomogę”. Takie zachowanie tworzy niepotrzebną i niezdrową zależność, która ostatecznie służy podniesieniu swojego poczucia własnej wartości, ważności i byciu potrzebnym. Dodatkowo w momencie, kiedy wyręczamy innych w ich własnych zadaniach, możemy przekazywać im komunikat: „uważam, że sam nie dasz rady tego zrobić, a ja zrobię to zdecydowanie lepiej”. Z takim zachowaniem należy szczególnie uważać w stosunku do dzieci, które z łatwością odczytują komunikaty w ten właśnie sposób, tworząc o sobie przekonanie, że jestem niewystarczająco dobry. Przestań porównywać się z innymi. Na znacznie głębszym poziomie, kiedy przyjmujemy zadania innych, przekłada się to na chwilowe poczucie wyższości. Bycie lepszym lub bardziej odpowiedzialnym niż inni odróżnia nas od tłumu. Czasami dana osoba musi ponieść konsekwencje własnej decyzji, aby się samemu nauczyć i podejmować w przyszłości lepsze decyzje. Przestań ratować innych bez ich wyraźnej prośby. Koncentrując się na problemach innych, energia i uwaga zostaje przekierowana z samego siebie. Ta „ofiara” staje się kolejną manifestacją negatywnego przekonania o sobie. Tutaj pojawia się często gniew i frustracja, kiedy druga osoba nie docenia pomocy. Może pojawić się poczucie bycia wykorzystanym. Granice między prawdziwą troską o innych i nadmierną odpowiedzialnością zostają zamazane. Nadmiernie odpowiedzialni ludzie będą twierdzić, że nie mają innego wyboru, jak tylko dbać o innych, bo oni sobie sami nie poradzą. Zwykle nie zdają sobie sprawy, że stało się to odruchem, a nie wyborem. Nie mają świadomości jak destrukcyjny ma to wpływ na ich rodzinę. Oczywiście nie tylko kobiety mogą być nadodpowiedzialne w relacji. Coraz częściej zdarza się, że również mężczyźni przyjmują taką rolę w relacji. Zatrzymaj się na chwilę i spójrz na siebie i swoje życie. Czy jesteś zmęczony/a opiekowaniem się ludźmi? Masz poczucie, że co byś nie zrobił/a nigdy nie czujesz, że zostało zrobione wystarczająco? Czy czujesz, że jeżeli nie przejmiesz odpowiedzialności wtedy Twój świat lub świat najbliższych zawali się? Jeśli udzieliłeś/aś twierdzących odpowiedzi może już czas zadbać o siebie? to poradnia psychologiczna, której misją jest pomoc rodzinom w pokonywaniu kryzysów, ze szczególnym uwzględnieniem pracy z parami i małżeństwami, które znajdują się w sytuacji około rozwodowej. nie mediuje rozwodów, zawsze walczymy o uratowanie związku i rodziny.
Zawstydzanie go z tego powodu, odwoływanie się do jego wieku: „jesteś za duży, żeby nie umieć spać spokojnie”, tylko pogorszą całą sytuację. Dziecko bowiem nie panuje nad tym, co dzieje się we śnie. A jeśli tych epizodów nie pamięta – może nie do końca rozumieć, co się z nim dzieje, co tylko wzmocni jego uczucie niepokoju.
Otóż moje pytanie jest skierowane do psychologa, nie panuje nad swoimi emocjami, się kłócę z mężem o byle co,dlaczego mi się wydaję że mam zawsze rację nie ma dnia żebym nie strzeliła focha albo się nie kłuciła, co jest ze mną czy jestem choleryczką?proszę o pomoc bo mój związek długo nie przetrwa przeze mnie KOBIETA, 31 LAT ponad rok temu Miłość od pierwszego wejrzenia częściej przytrafia się mężczyznom Dzień dobry, Proszę udać się do psychoterapeuty na konsultacje, które być może zakończą się wspólną decyzją o podjęciu leczenia i/lub skierowaniu na psychoterapię pary. Pomoc może Pani uzyskać w ramach NFZ lub prywatnie. W internecie dostępna jest również lista certyfikowanych psychoterapeutów Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego wg miejscowości. 0 Diagnozowanie siebie niczemu nie służy, nie jest istotne, że jest Pani choleryczką, natomiast istotne jest, że Pani sposób komunikowania się z innymi bywa dla nich krzywdzący. Z Pani opisu wynika, że reaguje Pani impulsywnie w momencie, kiedy ktoś ma odmienne zdanie, widzi coś inaczej. Pani niski poziom tolerancji na zachowania innych osób, musi być bardzo trudny dla Pani samej i dla otocznia. Sztuka bycia z innymi, to umiejętność budowania kompromisu, to rozmowa a nie obrażanie się.. Bardzo ważne jest, aby pozwoliła sobie Pani na pracę nad sobą i rozpoczęła Pani psychoterapie indywidualną. Psychoterapia pomoże Pani w rozpoznaniu skąd u Pani takie reakcje, pomoże je zatrzymywać i z większą tolerancją reagować na odmienne opinie. Liczę się z tym, że na moje słowa może Pani też zareagować impulsywnie, bo dotkną one jakiejś wrażliwej części w Pani. Jednak zdecydowałam się jak najuczciwiej opisać to co się z może z Panią dziać. Pozdrawiam 0 Dzień dobry, nie ma możliwości odpowiedzenia na pani pytania na tym portalu. Jeżeli widzi pani problem (rozumiem, że podejrzewa pani, że denerwuje się nieadekwatnie do problemów) to zachęcam do podjęcia psychoterapii. Dobrze rozpocząć od pogłębionej diagnozy psychologicznej, która składa się z kilku spotkań z psychologiem. Następnie specjalista zaleci dalsze kroki postępowania. Pozdrawiam. 0 Dlaczego? Trudno odpowiedzieć na te pytania, bo nie dała Pani absolutnie żadnych informacji. Najprościej odpowiedzieć - bo nie kontroluje Pani emocji... ...ale dlaczego się tak dzieje to powinna Pani ustalić już osobiście w gabinecie psychologicznym. Być może poznawczo-behawioralny trening opanowania złości pomoże Pani w problemie. A może być też tak, że Pani problem jest trochę głębszy i będzie wymagał dłuższych spotkań ze specjalistą. Jedno jest pewne - skoro Pani problemy narastają i nie umie sobie Pani z nimi poradzić samodzielnie - niezbędne jest podjęcie spotkań z psychologiem lub psychoterapeutą. Pozdrawiam. 0 Udzielenie odpowiedzi na pani pytanie wymagałoby osobistej konsultacji. Po to, aby zebrać szczegółowy wywiad i uzyskać więcej informacji o tym, co się dzieje, skąd pani zachowania się biorą. Poza tym diagnoza - diagnozą, od samego nazwania problemu nie nastąpi zmiana. Zachęcam więc do rozważenia psychoterapii. 0 Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Brak opanowania nad wrażaniem emocji – odpowiada Mgr Joanna Kołodziejczyk Trudności w opanowaniu emocji u matki dwójki dzieci – odpowiada Mgr Patrycja Stajer Brak uczuć i silnych emocji – odpowiada Mgr Karolina Matlak Problem z opanowaniem emocji – odpowiada Mgr Patrycja Stajer Problemy z opanowaniem nerwów i emocji – odpowiada Mgr Patrycja Stajer Problemy z opanowaniem emocji u 30-latki – odpowiada Mgr Karolina Matlak Nauka radzenia sobie z emocjami – odpowiada mgr Katarzyna Binder Jak opanować emocje i nerwy w kontakcie z partnerem? – odpowiada Mgr Anna Ingarden Co powoduje ataki złości i trudności z opanowaniem emocji? – odpowiada Mgr Piotr Jan Antoniak Brak przeżywania głębszych emocji – odpowiada Renata GrzechociĹska artykuły
Są tu jakies mamy z nerwicą?moj synek ma prawie 2 i pol roku. Czasem doprowadza mnie swoim zachowaniem do wściekłości, staram się tego nie okazywac i panować nad nerwami ale czasem nie wychodzi i w złości w myślach jak mnie zdenerwowuje myślę sobie "zamknij się gnoju" albo że zaraz mu dupe złoje
Czy to we mnie tkwi problem? Jestem z patologicznej rodziny, zawsze w domu były awantury pijący ojciec, matka, która zmieniała kochanków jak rękawiczki, mnie i siostrę, które stając w obronie matki, były bite. Odkąd pamiętam zawsze byłam ta najgorsza. W domu, w szkole, w oczach kolegów. Jednym słowem popychadło. Gdy miałam 12 lat moja siostra wyszła za mąż. Po jej ślubie matka często mnie do niej wysyłała. Pod pretekstem wakacji, ferii itd. Bo w domu nigdzie nie jeździliśmy. Kiedy u nich byłam mój szwagier na każdy możliwy sposób brał mnie ze sobą wszędzie gdzie tylko mógł pod pretekstem pokaże jej to, pomoże mi itd. Na początku tylko się do mnie dobierał, nie wiedziałam co robić więc siedziałam cicho, bo on tak mi kazał. I tak było przez 3 lata. Później było tylko gorzej. Namówił moją siostrę do trójkąta. Jakiś czas po tej zabawie, zaczął mnie gwałcić. Czuł się bezkarny, a ja bezradna. Milczałam. Któregoś dnia powiedziałam, że mam dość i powiem wszystkim co mi robi. Wtedy mnie pobił i zgwałcił ostatni raz. Moje pobicie wytłumaczył tym, że to moja wina, bo komuś napyskowałam, a on nie mógł mi pomóc. Przestałam do nich jeździć. Bo ojciec myślał, że w dup…. mi sie poprzewracało od tych wyjazdów, że to co mnie spotkało to tylko i wyłącznie moja wina. Gdy nie miałam okresu (mój pierwszy okres w wieku 12 lat) powiedziałam matce o wszystkim. Dostałam od niej w twarz, bo sama się kur…. a zwalam na bogu ducha winnego szwagra. Okazało się, że jestem w ciąży. Matka długo to ukrywała bo się bała ojca. Ja zresztą też. W 6 miesiącu ciąża wyszła na jaw. Mieliśmy od razu kuratora, niebieską kartę. Za wszystko byłam winna ja. Mój szwagier tylko przyjeżdżał i mi się odgrażał żebym trzymała gębę na kłódkę, bo mnie zabije. Robił to kiedy byliśmy sami. Rodzice zwalili ciąże na “chłopaka” z którym się wtedy spotykałam. Nic nie zrobili w tej sprawie. Gdy urodziłam moje dziecko miało trafić do domu dziecka, wtedy dostałam wybór. Albo idę z nim, albo zostaje w domu. Poszłam za dzieckiem. W ośrodku byłam rok i 7 msc. Przed 18 urodzinami musiałam się określić czy wychodzę z ośrodka czy zostaje. Chciałam wyjść. Długi czas mnie okłamywano, że nie mogę wyjść z dzieckiem. Moja matka stanęła na uszach i wyjaśniła sytuację, że to są tylko kłamstwa. Mogę jak najbardziej opuścić ośrodek z dzieckiem. Nie miałam się gdzie podziać, więc wróciłam do matki i jej nowego partnera. Myślałam, że mnie wzięła bo mnie kocha. Okazało się, że zrobiła to dla pieniędzy. Mieszkając u nich oddawałam wszystkie pieniądze jakie tylko miałam, od wypłaty aż po zasiłki. Gdy w pracy, koleżanki powiedziały, że nie powinnam oddawać jej wszystkiego, tylko się dokładać skoro mieszkam u nich. To zaczęłam się stawiać w domu i dokładać, a nie oddawać wszystko. Mojej matce to było nie na rękę bo jak tak mogę. Wtedy były awantury, straszenie, że mnie wyrzuci, zabierze mi dziecko, wyzwiska, bicie. Wtedy popłynęłam. Nie miałam ochoty wracać do domu. Po pracy jeździłam pić. Do domu wracałam zaprowadzić dziecko do przedszkola, ogarnąć się i do pracy. Trwało to dwa miesiące. Koleżanki z pracy kazały mi się ogarnąć. Zaszyć i stanąć na nogi. Pomogły mi wtedy, bo sama nie dałabym sobie rady. Pozbierałam się. W domu dalej było to samo. Znosiłam to dwa lata. W końcu poznałam jego. Od matki się odcięłam i po 3 miesiącach zamieszkaliśmy razem. Na początku było bajecznie. Wszystko się skończyło gdy zaszłam w ciążę. Niby chciał tego dziecka. Ale strasznie się zmienił. Zaczął pić zdradzać mnie, okłamywać. Po dwóch latach znowu zaszłam z nim w ciążę. Wtedy wszystko się posypało. Były awantury, picie, narkotyki, zdrady. Znosiłam to, bo chciałam mieć rodzinę. Po czterech latach mnie zostawił. Pojechał za pracą za granicę, a tydzień później wysłał wiadomość, że to koniec. Przyjechał dwa tygodnie później. Pomógł mi się przeprowadzić, ustalił, że z dobrej woli będzie płacić na dzieci. Że będzie przyjeżdżał, pomagał nam, będzie widywał się z dziećmi. Chciał chorego układu na zasadzie, przyjeżdżam do was, udajemy rodzinę, ale każdy żyje swoim życiem. Nie zgodziłam się. Były awantury, strasznie, że dzieci mi zabierze, wtedy jego matka wkroczyła, że co ja wyprawiam, jak tak mogę. Znowu moja wina. Jakiś czas później poznałam kogoś, kto wydawał się być człowiekiem na poziomie, poukładanym, trzeźwo myślącym. Długo się spotykaliśmy. Przyjeżdżał do nas, starał się, był kochany. Zależało mu na nas, a nam na nim. Nie chciałam wtedy dziecka, on tak. Żeby nie zajść znowu w ciążę, zaczęłam robić badania w kierunku antykoncepcji. Miała to być tajemnica przed nim. Nie chciałam go zranić tym, że nie chce jeszcze dziecka, na którym tak mu zależy. Po morzu rozmów na ten temat, zmiękłam. Zaszłam w ciążę. I wtedy zaczęło się psuć. On się odsuną od nas. Rozmowy nie były już takie same. Spotkania też. Naciskał na mieszkanie razem. Zgodziłam się, bo nie miałam na kogo liczyć, mieszkając w swojej miejscowości. Po przeprowadzce on zaczął pić. Były awantury, wyzwiska. Znosiłam to, bo myślałam, że ma kryzys. Po porodzie uspokoił się na chwilę z piciem, ale w naszym życiu zawitała jego była dziewczyna. Non stop o niej mówił, myślał. Kiedy miałam dość słuchania o niej i powiedziałam to zaczęły się awantury. Że to ja stwarzam problemy, że to wszystko wina mojej chorej głowy i to moja wina, że się kłócimy. W sylwestra znowu się napił, w nowy rok była awantura. Wezwałam policje. Miałam dość, wypisywania i wyzywania mnie. Mieszania z błotem i wyciągania moich przykrych przeżyć przeciwko mnie przez całą noc. Gdy wytrzeźwiał wrócił do domu z kwiatami. Przeprosił tekstem “za dużo sobie powiedzieliśmy”. On chciał to pozamiatać pod dywan, ja nie potrafiłam. Żyłam tym wszystkim. To mnie zżerało od środka. Chwilę się starał, ale jak poczuł się pewnie to znowu były awantury. Nakryłam go na przeglądaniu stron matrymonialnych i towarzyskich. Czytał artykuły jak mi odebrać dziecko. Pękło mi serce. Teraz non stop się kłócimy. Gdy ja mówię co mnie boli, co mi przeszkadza, on mnie nie słucha. Próbuję mi to w uwić ale widzę po jego zachowaniu, że tak nie jest. Zaraz się denerwuje. I znowu się kłócimy. Cały czas twierdzi że powinnam iść do psychiatry, bo to ja stwarzam problemy. Ja chce żeby mnie słuchał, żeby mnie kochał, był w tym domu i się udział. A nie tylko zarabiał kasę i dziękuję do widzenia. W jego oczach jestem ta najgorsza, na niczym się nie znam. Kiedy coś się zesr…. to moja wina. Jeżeli chodzi o dzieci też wszystko źle robię. Jak się buntuje i stawiam na swoim to wtedy znowu jest awantura. Teraz nie panuje nad sowimi nerwami w ogóle. Gdy tylko zaczynami się sprzeczać i słyszę, że to ja stwarzam problem, że to moja wina, od razu płaczę i zaczynam krzyczeć. Mam dość. Co jest ze mną nie tak? Czy ja naprawdę jestem aż taka nieudolna? Czy ja faktycznie nie powinnam mieć dzieci, a tym bardziej rodziny??
Тአψищутθвቺ руктуд рсамθֆ
Ум правωκиቇ
Δенըζугበպо ш ձι ኧαш
Μωμጺኟ вуնоճուфу
Σючበбኬκек ща
Зю азиቮ
Niestety, nie udało się uruchomić tego pliku wideo. Jak mogę panować nad gniewem? Jak panować nad nerwami? Przebudźcie się! — 2009 Jak poskromić
Dzień dobry, mam problem. Nie wiem nawet, jak zacząć i jak opisać o co chodzi. Jestem z moim mężem 10 lat. W wieku 18 lat zaszłam z nim w ciąże. Przez tamte lata przeżyliśmy wiele złego – docieranie się, wpływ rodziny, brak pieniędzy, brak porozumienia. Ale ogólnie to wszystko przetrwaliśmy. Mimo iż, rozstawaliśmy się wiele razy. W 2014 roku wzięliśmy ślub. Od tego czasu nasza miłość jest/była ogromna, a każdy nasz dzień cudowny. Mimo że, obydwoje mamy problemy – ja jestem bardzo emocjonalna, a mój mąż nie potrafi panować nad agresją. Obydwoje dużo złego przeżyliśmy w dzieciństwie ale mimo to, udało nam się wiele osiągnąć razem – zbudowaliśmy sobie drogę, którą podążamy. Uwielbiamy razem spędzać czas. Jesteśmy totalnymi przeciwieństwami ale strasznie się przyciągamy. Jesteśmy dla siebie atrakcyjni. Dzwonimy do siebie będąc w pracy i rozmawiamy o wszystkim. Nie jesteśmy typowym przykładem rodziny, w której panuje przemoc fizyczna, dlatego nie wiem co mam robić. Pół roku temu, mój mąż wpadł w szał po alkoholu. Na imprezie zaczął mnie szarpać, powodem było coś całkowicie nieprawdziwego. Później wróciliśmy do hotelu, pociął wszystkie swoje ubrania. Poczuł, że potrzebuje pomocy, bo nie radzi sobie z nerwami. Poszedł do psychiatry, a ten przepisał mu tabletki, zalecił terapię ale skończyło się na tabletkach. W ten sam dzień, ponownie wpadł w furię i obciął sobie włosy, by zrobić mi na złość wiedząc, że uwielbiam jego długie włosy. Stwierdził, że psychiatra powiedział mu, że to wszystko moja wina… Podczas kłótni, przez 10 lat związku to było normalne, że mąż próbował mną manipulować, bym to ja czuła się winna. Było to zawsze zachowanie z bezsilności, w emocjach, zazwyczaj z braku argumentów. Ale wracając do sprawy, przez ostanie pół roku brał tabletki. Wszystko było w miarę dobrze, choć wiedziałam, że to powierzchowne. Ostatnio wyjechaliśmy na weekend. Mąż zapomniał tabletek. Piliśmy alkohol. Doszło do pewnego nieporozumienia, a gdy wróciliśmy do pokoju, mąż znów się na mnie rzucił. Tak jakby potrzebował się wyładować. Mam wrażenia, jakby on dusił w sobie mnóstwo emocji i nie miał ich gdzie rozładować. Ma monotonną pracę, w której ma dużo czasu do myślenia. Jego jedyną rozrywką po pracy jest gra w grę, podczas której przeklina, denerwuje się – coś strasznego. Nie wiem naprawdę co robić. Wiem, że to dobry człowiek. Jest wspaniałym ojcem, jako mąż też jest naprawdę wspaniały, mogę na niego liczyć, pomaga mi we wszystkim. Jednak ma strasznie duży problem i wiem, że męczy się sam ze sobą i ciężko mu się do tego przyznać. Jest też trudno zebrać się do działania, bo na co dzień nasze życie wygląda naprawdę dobrze, a jego ataki zdarzają się raz na jakiś czas. Jednak boję się, że to zacznie pojawiać się częściej i będzie bardziej intensywne. Chcę podjąć jedną, ostatnią próbę i pomóc mu. Czy jest w ogóle jakiś sens? Czy powinnam odejść ze względu na to, że mnie uderzył? Co do terapii z jego strony, wiem że zdecyduje się na nią, gdy będzie wiedział, że odejdę. Nigdy tego jeszcze nie zrobiłam, co też jest moim błędem, bo ciągle powtarzamy sobie z mężem, że zawsze będziemy razem. Ale zauważyłam, że on wykorzystuje to przeciwko mnie. Proszę o pomoc. Witam, z Pani listu odczytuję ogromny dylemat i pytanie: „co dalej z moim związkiem?”. Ilość trudnych sytuacji i negatywnych emocji, jakich Pani doświadczyła i przeżywa nadal pozwala mi sądzić, iż rzeczywiście jest Pani bardzo związana ze swoim mężem. Nie jest moją wolą i rolą negować to, że rzeczywiście jest dobrym człowiekiem i ojcem dla swoich dzieci. Natomiast z całą pewnością uznaję Pani podstawy do niepokoju, w oparciu o opis jego napadów złości i przejawy agresji wobec Pani. Uważam, że rzeczywiście w Państwa rodzinie dochodzi do przemocy fizycznej, ale też psychicznej, z którą ani Pani mąż, ani Pani nie potraficie sobie poradzić. Myślę, że fakt podjęcia przez męża konsultacji psychiatrycznej i zażywanie leków może redukować poziom napięcia emocjonalnego, jakiego doświadcza mąż. Jednak bazując na opisie jaki Pani przesłała można wnioskować, że to leczenie nie jest wystarczające, lub w niewłaściwy sposób realizowane przez Pani męża. Zdecydowanie najlepiej byłoby, gdyby Pani mąż wrócił na konsultację do lekarza prowadzącego celem modyfikacji leczenia. Również ważnym i najlepszy krokiem jest podjęcie przez niego psychoterapii – zgodnie zresztą z zaleceniem psychiatry. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że jego zachowania autoagresywne mają podłoże w trudności z kontrolowaniem złości przez męża, ale też mają charakter manipulacyjny wobec Pani. Bardzo istotnym aspektem jest Pani obawa/lęk o to, że napady złości i wybuchy agresji Pani męża przybierają na sile i częstotliwości. Zresztą to wynika z samego opisu i można uznać, że to stało się faktem i istnieje ryzyko, że będzie jeszcze bardziej eskalować. Z mojego punktu widzenia niepokojące i godne zainteresowania jest poszukanie odpowiedzi na pytanie: dlaczego pomimo tylu złych doświadczeń i przemocy, Pani dalej się naraża na takie traktowanie ze strony męża? Zastanowiłbym się również nad kwestią alkoholu. Z Pani opisu wynika, że agresywne zachowania męża pojawiają się często w sytuacji, w której spożywacie Państwo alkohol. Może warto ten czynnik wziąć również pod lupę? Nie mam pełnych informacji o tym, jak Państwo zachowujecie się podczas kłótni. Zastanawiam się, czy Pani wystarczająco jasno i wyraźnie zgłaszała sprzeciw wobec niepożądanego zachowania męża. Czasem bywa tak, że chcąc powstrzymać agresywne zachowania partnera, nieświadomie “podgrzewamy” sytuację i eskalujemy emocje. Oprócz słów wypowiedzianych wprost, bardzo duże znaczenie mają komunikaty pozawerbalne, czyli tak zwana mowa ciała. Mają one często silniejszy wpływ na otoczenie, niż rzeczywiście wypowiedziane słowa. Oczywiście, nie zmienia to faktu, że odpowiedzialność za kontrolę własnych emocji i nie stwarzanie zagrożenia dla otoczenia spoczywa po stronie męża. Jeśli jednak pyta Pani, co ze swojej strony mogłaby Pani zrobić, żeby pomóc mężowi zapanować nad jego złością, proponowałbym rozważenie indywidualnej konsultacji z psychoterapeutą, w celu przyjrzenia się, czy Pani sposoby radzenia sobie w tych trudnych niewątpliwie sytuacjach są adekwatne i czy mają szansę przynieść założony cel. Oprócz tego, może uda się odkryć jakie sygnały pozawerbalne wysyłacie Państwo do siebie nawzajem. Przytoczone przez Panią przykłady agresywnych zachowań, często wiążą się z nieuświadomionym przekonaniem dotyczącym własnej nieważności. Są to przekonania wyniesione z domów rodzinnych, ukształtowane jeszcze w okresie naszego dzieciństwa. Niestety, w dorosłym życiu mamy tendencję do projektowania ich na najbliższe nam osoby. Dlatego ważne jest to, żeby się przyjrzeć na ile stawia Pani mężowi granice, a na ile nieświadomie wchodzi Pani w jego schemat i niechcący być może go podtrzymuje. Z Pani listu odczytuję bardzo wyraźną troskę o męża: jego problem z kontrolowaniem złości i dość wyraźny sposób Pani radzenia sobie w podobnych sytuacjach przez podporządkowanie i nie stawianie mu granic. Na podstawie Pani listu, mogę wnioskować, że przyjęła Pani rolę ofiary i wiele lat znosiła Pani przemoc ze strony męża. Mogę się tylko domyślać, że taki sposób bycia w relacji z mężem jest swoistą kalką sposobu Pani radzenia sobie z doświadczaniem agresji przez Panią w dzieciństwie. Rozumiem, że taki styl bycia w związku miał być w Pani intencji dobrą drogą do utrzymania tej ważnej dla Pani relacji. Paradoksalnie dzisiaj staje Pani przed wątpliwościami: co dalej? Myślę, że bardzo dobrze iż podniosła Pani trud tego dylematu, gdyż przede wszystkim zaczęła Pani się zajmować swoimi problemami. Z uwagi na Pani ostatnie doświadczenia widać, że odczuwa Pani strach, ale jednocześnie ma Pani pełne prawo do nietykalności osobistej. Mąż narażając Panią na uszczerbek na zdrowiu łamie to prawo. Warto rozważyć jakąś formę separacji (przynajmniej tymczasowej) z uwagi na bezpieczeństwo. Skoro ma Pani przeczucie, że on zdecyduje się na podjęcie terapii, w sytuacji kiedy Pani decyduje się na odejście – to jest to jakaś droga, żeby mąż zgłosił się po pomoc. Jednak w pierwszej kolejności zdecydowanie zaleciłbym rozmowę o sytuacji w Państwa relacji. Może Pani spróbować otwarcie wyrazić swoje obawy, co do dalszej przyszłości bycia w związku z mężem i zaproponować podjęcie indywidualnej/wspólnej konsultacji psychoterapeutycznej. Bo jak rozumiem, że chociaż Pani tego jeszcze nie spróbowała zakłada Pani, że to nie zadziała. Warto podjąć taką próbę, żeby móc ocenić jej skuteczność. Na ile mąż realnie będzie gotowy do zmiany swojego zachowania? nie wiadomo. Zdecydowanie natomiast zalecam, aby to Pani wykonała kolejny ważny krok dla siebie i podjęła kontakt z psychoterapeutą. Uważam, że w związku z faktem doświadczania przemocy przez Panią na przestrzeni lat warto spróbować lepiej zrozumieć swoje emocje. Głównie po to, aby zadbać o siebie i swoje potrzeby, a w perspektywie uchronić się przed powtarzaniem podobnego schematu funkcjonowania w innych relacjach – w roli ofiary, w nadmiernym podporządkowaniu wobec agresji. Być może pojawi się przestrzeń na podjęcie wspólnej pracy psychoterapeutycznej w ramach terapii dla par. Jeśli mąż wyrazi gotowość może warto spróbować od podjęcia wspólnej konsultacji na początek. Życzę wytrwałości i zalecam konsekwencję w dążeniu do rozwiązania Pani ważnych i niełatwych problemów. Bowiem istnieje duża szansa na to, że uda się Pani tak poukładać swoje życie, żeby towarzyszyło Pani więcej radości i satysfakcji, a mniej trudności i „smutków”. Serdecznie pozdrawiam. Specjalizuje się w terapii zaburzeń lękowych i zaburzeń nastroju, z uwzględnieniem ich w przebiegu zaburzeń osobowości. Pomaga w rozwiązywaniu problemów związanych ze stresem w pracy i wypaleniem zawodowym. Pracuje też z osobami mającymi trudność z budowaniem i utrzymaniem bliskich relacji. Czytaj więcej…Panowanie nad umysłem. Kto panuje nad swoim umysłem, ma władzę nad swoim światem. Bill Provost. Wielcy nauczyciele od wieków zwracają uwagę na znaczenie umysłu i umiejętności kontrolowania myśli. Budda powiedział: „Umysł jest wszystkim. Człowiek staje się tym, o czym myśli”. William James, amerykański filozof i psycholog dOAD.
